Żyjemy w czasach, w których tempo życia jest tak szybkie jak nigdy dotąd – nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że rzeczywistość właśnie tak wygląda. Każdego dnia jesteśmy wystawieni na ogromną ilość bodźców, a synonim sukcesu zawodowego stanowi korporacja – miejsce, o którym można powiedzieć wszystko, ale nie to, że słynie z pracy w spokojnej atmosferze. W efekcie coraz trudniej jest nam utrzymać odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym
Tymczasem utrzymywanie work-life balance jest kluczowe nie tylko z punktu widzenia relacji społecznych (trudno, by osoba robiąca kilkadziesiąt nadgodzin miesięcznie miała czas dla swojego partnera/partnerki oraz znajomych), ale także fizycznego. Zastanówmy się, jakie jest znaczenie work-life balance dla zdrowia, a także przedstawimy kilka sposobów na osiągnięcie tej równowagi. Czy da się to zrobić w XXI wieku? Choć trudne, jest to możliwe do zrealizowania. A zatem – do dzieła!
Work-life balance – co warto wiedzieć na ten temat?
Przez work-life balance rozumiemy stan równowagi między obowiązkami zawodowymi oraz prywatnymi. Brak takiego balansu może – szczególnie w dłuższej perspektywie – wpłynąć negatywnie na nasze zdrowie. W jaki sposób? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Musisz zdawać sobie sprawę z tego, że brak work-life balance ma destrukcyjny wpływ na zdrowie m.in. dlatego, że w różny sposób szkodzi to naszemu organizmowi. W tej kwestii zwraca się uwagę np. na utrzymujący się przez dłuższy czas stres, który może doprowadzić nawet do pojawienia się problemu w postaci wypalenia zawodowego. Pod tym ostatnim rozumie się stan, w którym wskutek wytężonej, wykonywanej przez minimum kilkanaście miesięcy pracy zaczynamy czuć się:
- wykończeni,
- przemęczeni,
- pozbawieni energii oraz motywacji,
co bez wątpienia negatywnie przekłada się na wydajność podczas wykonywania codziennych obowiązków w pracy. Jeśli dodamy do tego fakt, że często towarzyszą nam wówczas problemy w postaci trudności z koncentracją oraz zapamiętywaniem informacji, problem zaczyna robić się naprawdę poważny.
Osłabiona kondycja umysłowa to jednak jeszcze nie wszystko. Nie wolno bowiem zapominać o tym, że brak work-life balance może wpłynąć negatywnie również na nasze zdrowie fizyczne. Brak równowagi w życiu prywatnym oraz zawodowym to problem prowadzący do różnych przewlekłych schorzeń. Zalicza się do nich na przykład:
- problemy z funkcjonowaniem układu krążenia oraz serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby autoimmunologiczne,
- problemy z układem trawiennym – zazwyczaj pojawiają się one w związku z przedłużającym się stresem (utrzymujące się napięcie może doprowadzić np. do powstania wrzodów żołądkowych).
Brak work-life balance a czas wolny. Czy aktywność fizyczna pomoże w utrzymaniu równowagi?
Nie ma idealnego sposobu na to, by utrzymać work-life balance, ale możesz wdrożyć kilka ciekawych pomysłów. Jednym z nich jest odpowiednie rozplanowanie sobie czasu wolnego. Absolutnie nie powinniśmy sprowadzać tego wyłącznie do stereotypowego leżenia przed telewizorem. Wręcz przeciwnie – lepiej postawić raczej na aktywny wypoczynek i rekreację sportową.
Dzięki temu możemy zredukować poziom stresu, by choć na chwilę zapomnieć o trapiących nas problemach i wyzwaniach w życiu zawodowym. To jeszcze nie wszystko, ponieważ czas wolny to również świetna okazja na spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi, co bez wątpienia pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie emocjonalne.
Wypoczynek może przybierać różne formy – oczywiście, wiele w tej kwestii zależy od Twoich preferencji. Przykładowo, możesz zdecydować się na takie rozwiązania jak choćby:
- medytacja,
- joga,
- czytanie książek,
- słuchanie muzyki,
- spacery,
- przejażdżki rowerowe.
Również regularne ćwiczenia fizyczne dobrze wpływają na nasze codzienne samopoczucie oraz zdrowie, przyczyniając się do redukcji stresu i poprawiając jakość snu (przykładowo, regularny sen oznacza większe szanse na to, że wypoczynek okaże się dla nas bardziej regenerujący). Tak rozumiana aktywność fizyczna również pomaga nam utrzymać wagę na odpowiednim poziomie, co pozwala uniknąć chorób związanych z otyłością – a o te niezwykle łatwo w przypadku osób, które pracują po kilkanaście godzin przed biurkiem, prowadząc siedzący tryb życia.
Work-life balance – bo harmonia jest najważniejsza. Równowaga a dojazdy do pracy
Jeżeli chcesz osiągnąć work-life balance, musisz z harmonii między pracą a życiem prywatnym uczynić priorytet. Wyzwania zawodowe to oczywiście istotna część życia, ale bardzo ważne jest, by z tej ostatniej nie uczynić głównej osi. Pamiętaj o znanej zasadzie:
„nie żyjemy po to, by pracować, ale pracujemy po to, by żyć”
Czas na pracę a czas na dojazdy do pracy, czyli o tym, jak łatwo możemy zaburzyć work-life balance
Na stronie internetowej motofakty.pl możemy znaleźć informację, zgodnie z którą
„z najnowszych dostępnych danych wynika, że 31 grudnia 2022 roku w bazach CEPiK zarejestrowanych było w naszym kraju 26,675 miliona samochodów osobowych, o 577 tysięcy więcej (+2,2%) niż rok wcześniej”[1].
Dlaczego o tym piszemy? Powód jest bardzo prosty – ponieważ powszechna jest opinia, zgodnie z którą samochód oznacza mobilność i możliwość szybkiego, prostego, komfortowego poruszania się. Wiele jest w tym prawdy, ale miłośnicy aut nie zawsze zwracają uwagę na drugą stronę medalu – mowa tu o wszechobecnych korkach, które paraliżują w szczególności ulice największych polskich aglomeracji.
Poza tym, nie każdy może pozwolić sobie na posiadanie auta (z różnych powodów, w tym np. wysokich kosztów utrzymania auta czy po prostu braku umiejętności), a podróże rowerem czy autobusem, choć mają pewne zalety, są przede wszystkim czasochłonne.
W efekcie częstym problemem, jeśli chodzi work-life balance, jest długi czas dojazdu z domu do pracy i pracy do domu. Jeśli założymy, że podróż w jedną stronę trwa na przykład jedną godzinę, to mamy prosty rachunek:
- pracy (w przypadku pełnego etatu): 8 godzin,
- dojazd z domu do pracy: 1 godzina,
- dojazd z pracy do domu: 1 godzina,
co w efekcie oznacza aż 10 godzin dziennie spędzonych w związku z pracą! W takiej sytuacji nie powinno dziwić, że utrzymanie work-life balance nie jest tak proste, jak mogłoby się niektórym wydawać.
W związku z tym czasem warto zdecydować się na zmianę podejścia do pracy. Mamy dwudziesty pierwszy wiek i nie musimy ograniczać się do stereotypowego kieratu, jakim jest osiem godzin pracy dziennie! Jeśli chodzi o alternatywy, na czoło wysuwa się tu oczywiście praca zdalna. Dzięki temu łatwiej będzie Ci dostosować pracę życia prywatnego.
Czy brak work-life balance może… zabić?
Niestety, tak… i nie jest to żadna przesada. Dowodzi tego case Japonii – państwa, w którym ideę ciężkiej, sumiennej pracy wzięto zbyt mocno do serca. Słowem klucz jest tu „karoshi”. O wyjaśnienie tego tajemniczego określenia spytaliśmy, jak to mamy ostatnimi czasy w zwyczaju, ChatGPT. Oto, jaką odpowiedź uzyskaliśmy na pytanie: „Czym jest karoshi?”:
| „Karoshi to japońskie słowo oznaczające „śmierć z przeciążenia pracą”. Jest to zjawisko, które występuje, gdy pracownicy wykonują zbyt wiele pracy, co prowadzi do chronicznego stresu i chorób związanych ze stresem, takich jak choroby serca, udary mózgu i inne choroby związane z układem nerwowym. Karoshi jest szczególnie powszechne w Japonii, gdzie kultura pracy jest bardzo wymagająca i często oczekuje się, że pracownicy będą pracować długie godziny, często bez odpoczynku. W niektórych przypadkach karoshi może prowadzić do samobójstwa, co jest częstym zjawiskiem w Japonii. W ostatnich latach rząd japoński wprowadził wiele regulacji i programów, które mają na celu zapobieganie karoshi, w tym ograniczenie godzin pracy i zwiększenie świadomości społecznej na ten temat”. |
Wyjaśnienie przedstawione nam przez ChatGPT jest dość wyczerpujące. Od siebie dodamy jedynie tyle, że śmierć z przepracowania w Japonii, do której może dojść np. wskutek zawału serca… jest uznawana za powód do dumy dla całej rodziny!
Wzmianka o tym, że rząd japoński wprowadził w ostatnich latach, jest prawdziwa. Na przestrzeni kilku-kilkunastu ostatnich lat wprowadzono rozwiązania prawne, zgodnie z którymi np. skrócono czas pracy w piątki. Szkody, jakie poczynił brak work-life balance w Japonii w drugiej połowie XX wieku, są jednak ogromne – bardzo niski przyrost naturalny, plaga chorób psychicznych, samotni starsi ludzie… Przykład ten, pomimo zadziwiającego cały świat japońskiego cudu gospodarczego, pokazuje, że przedkładanie pracy nad życie prywatne nie jest czymś, co warto praktykować.
Autor: Emil Zelma
[1] Strona internetowa portalu Moto fakty, https://motofakty.pl/czy-wiesz-ile-jest-w-polsce-samochodow-i-jaki-jest-ich-wiek/ar/c4-17395227 (data dostępu: 2023-04-23).
Zobacz też:
Rower a stawy kolanowe – skąd bierze się ból kolan po przejażdżce rowerowej i co z nim zrobić?
