Gastroskopia to zabieg, który zazwyczaj kojarzy się negatywnie pacjentom. Jest to jednak jedno z najczęściej wykonywanych badań, które pomaga w diagnozie chorób żołądka czy dwunastnicy. Odpowiednie przygotowanie się do niego może zaoszczędzić sporo nerwów. Jak więc sprawić, by gastroskopia mogła zostać zapamiętana w jak najbardziej pozytywny sposób?
Kiedy wykonuje się gastroskopię?
Wskazaniem do wykonania gastroskopii najczęściej są różnego rodzaju dolegliwości układu pokarmowego, którym towarzyszy:
- zgaga,
- częste wymioty,
- powtarzające się zapalenie żołądka,
- nagła utrata wagi ciała,
- ból brzucha,
- utrudnienia w połykaniu,
- niedokrwistość,
- krwawienie z układu pokarmowego.
Na czym polega zabieg gastroskopii?
Przed rozpoczęciem pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe. W wyjątkowych sytuacjach stosuje się znieczulenie ogólne. Sam zabieg rozpoczyna się od umieszczenia w jamie ustnej ustnika, który ułatwia wprowadzenie gastroskopu. Lekarz prowadzący zazwyczaj informuje pacjenta, by ten wykonywał ruch połykania, co ułatwia przemieszczenie się przyrządu wewnątrz aż do żołądka i dwunastnicy.
W trakcie trwania całego zabiegu lekarz ocenia czy w żołądku oraz jego okolicach istnieją jakiekolwiek ślady niepożądanych zmian. W przypadku zajścia takiej potrzeby istnieje też możliwość pobrania wycinków do dalszych badań. Całość trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Czas może się zmienić zależnie od stanu zdrowia pacjenta, jednak najczęściej jest to 15-30 minut.
Jak przygotować się do gastroskopii?
Jednym z głównych zadań pacjenta przed zabiegiem jest dopilnowanie, by został on wykonany na czczo. Jest tu mowa o nieprzyjmowaniu pokarmów przez minimum 6 godzin przed stawieniem się u lekarza. Dotyczy to również napojów takich jak kawa, herbata oraz papierosów. Do gaszenia pragnienia powinna służyć jedynie woda niegazowana, choć i od niej należy się powstrzymać na 2 godziny przed badaniem.
Lekarz prowadzący powinien również jasno przekazać informację o tym, jak zażywać leki, jeśli są one przyjmowane na stałe. Te, które dotyczą chorób żołądka zazwyczaj muszą zostać na pewien czas odstawione. Trzeba pamiętać, że zawsze decydujące zdanie ma lekarz, który polega na fachowej wiedzy.
W niektórych przypadkach doktor może polecić przed wykonaniem gastroskopii zażywanie antybiotyku. Najczęściej dotyczy to osób, które cierpią na choroby serca, nerek lub wątroby.
Przed udaniem się na zabieg niezbędne jest również usunięcie ruchomych protez oraz kolczyków z ust, ponieważ te mogłyby przeszkadzać w podejmowanych czynnościach przez lekarza.
Czy gastroskopia boli?
Ze względu na zastosowane znieczulenie miejscowe zabieg nie jest bolesny. Znieczulenie polega na spryskaniu specjalnym aerozolem tylnej ściany gardła. Pomimo tego uczucie dyskomfortu nie jest rzadkością. Dzieje się tak dlatego, że wprowadzenie przyrządów przez jamę ustną wiąże się z odruchem wymiotnym. Początkowo niełatwe może być również przystosowanie się do nieprzełykania śliny, która powinna spływać do tzw. śliniaka.
Czy można skorzystać ze znieczulenia ogólnego?
Znieczulenie ogólne stosowane jest niemal zawsze w przypadku dzieci. U osób dorosłych nieco częściej stosowana jest tzw. sedacja płytka. Polega ona na zastosowaniu przez anestezjologa dożylnie środków, które pozwalają pacjentowi się rozluźnić i nie reagować intensywnie na bodźce zewnętrzne. Sedacja głęboka, czyli pełna narkoza stosowana jest niezwykle rzadko, gdy pacjentami są osoby dorosłe.
Co po zabiegu?
W przypadku znieczulenia miejscowego pacjent niemal zaraz po skończeniu zabiegu może opuścić placówkę medyczną. Inaczej ma się sytuacja, gdy stosowana była sedacja. Wtedy zaleca się pozostać pod opieką lekarzy kilka godzin. Polecane jest też, by w powrocie do domu towarzyszyła osoba dorosła. Trzeba również pamiętać, że znieczulenie ogólne może wpływać na koncentrację i koordynację.
Zastosowanie znieczulenia gardła powoduje, że należy wstrzymać się około 2 godzin z przyjmowaniem pokarmów po zakończonym zabiegu. Niepełne czucie może wywołać niebezpieczne zakrztuszenie się. Nieco dłużej, bo przez około 24 godziny należy powstrzymać się od spożywania gorącego i ostrego jedzenia. Błona śluzowa może być podrażniona i warto dać jej trochę czasu na zregenerowanie.
Ogólnie wyniki otrzymuje się od razu po badaniu. W przypadku pobrania tkanek i wymazów należy jednak zaczekać około 2-3 tygodni. Zawsze warto otrzymaną dokumentację omówić z lekarzem, który szczegółowo przekaże informacje i odpowie na wszelkie pytania.
Jak przygotować się do gastroskopii? Czy jest to taki straszny zabieg, jak się o nim mówi?
Często można spotkać się z opinią, zgodnie z którą gastroskopia to zabieg wyjątkowo nieprzyjemny oraz – co szczególnie może budzić niechęć – bolesny. Tymczasem, jak się okazuje, wcale nie musi tak być. Bólu da się uniknąć m.in. dzięki znieczuleniu w obszarze gardła.
Autor: Dawid Kałuża
Mam ten zabieg we wrześniu i trochę się boję
przydatne info