Poznaj praktyczne ćwiczenia na poprawę pamięci

Poprawa pamięci to cel, który chce osiągnąć wielu z nas. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ dobra pamięć to atut, który sprawia, że możemy zwiększyć efektywność swojej pracy umysłowej, a tym samym – lepiej radzić sobie z zapamiętywaniem informacji. Jeśli chcesz, by udało się to także Tobie, mamy dla Ciebie dobrą wiadomość: istnieje wiele technik i strategii, które mogą Ci skutecznie pomóc w poprawie pamięci.

W naszym tekście przedstawimy Ci kilka praktycznych ćwiczeń. Wykorzystaj je, a pomożesz sobie w poprawie pamięci i koncentracji.

Ćwiczenia umysłowe a poprawa pamięci

Chcemy zastanowić się nad tym, czy możliwa jest poprawa pamięci bez użycia środków farmakologicznych. W tym celu poprosiliśmy o udzielenie odpowiedzi lekarza Chat GPT. Oto co udało nam się uzyskać:

„Tak, istnieje wiele sposobów poprawy pamięci bez stosowania leków. Oto kilka z nich:

1. Regularne ćwiczenia umysłowe.
2. Zdrowy styl życia.
3. Techniki pamięciowe.
4. Unikanie stresu.
5. Utrzymywanie aktywnych społecznych interakcji.
6. Organizacja i planowanie.
7. Multisensoryczne doświadczenia.

Pamięć jest procesem skomplikowanym i zależy od wielu czynników. Stosowanie tych strategii może pomóc w poprawie pamięci i umysłowej sprawności. Ważne jest również utrzymanie zdrowego stylu życia ogólnie i dbanie o ogólną kondycję fizyczną i psychiczną. Jeśli masz poważne problemy z pamięcią, zawsze warto skonsultować się z lekarzem”

Jedno musimy przyznać – ChatGPT, choć udzielił krótkiej odpowiedzi, ma rację. Jednym z kluczowych elementów, jeśli chodzi o trening pamięci, są ćwiczenia umysłowe. Takie ćwiczenia mogą skutecznie zaangażować nasz mózg do wysiłku oraz stymulować jego funkcje poznawcze. Jednym ze sprawdzonych, popularnych ćwiczeń jest powtarzanie listy słów.

Na czym polega cała zabawa? To proste: możemy rozpocząć ją od krótkiej, prostej listy składającej się z kilku słów, ale z każdą kolejną iteracją (powtórką) będziemy stopniowo zwiększać ich ilość. Ważne jest, aby skupić się na zapamiętywaniu słów, a następnie powtarzaniu ich w odpowiedniej kolejności. Przyjmuje się, że takie ćwiczenie, o ile jest przeprowadzane regularnie, może rozwijać zarówno krótkotrwałą, jak i długotrwałą pamięć.

Skojarzenia poprawiają pamięć

Kolejną techniką pamięciową, która może Ci wydatnie pomóc w poprawie zapamiętywania, jest metoda skojarzeń. Strategia ta polega na tworzeniu skojarzeń między nowymi oraz już znanymi obrazami, danymi liczbowymi, wyobrażeniami lub dźwiękami. Przykładowo, jeśli chcesz zapamiętać długą listę zakupów, możesz spróbować powiązać każdy artykuł spożywczy z konkretnym obrazem, kolorem lub kształtem, który dobrze Ci się kojarzy.

Gry i ćwiczenia kognitywne

Chcesz doprowadzić do poprawy swojej pamięci? Jeżeli tak, to warto sięgnąć również na rozwiązanie, jakim są ćwiczenia kognitywne. Rozumiemy przez to takie zadania – często opierające się również o gry logiczne – które wymagają od nas skupienia uwagi oraz angażują różne obszary mózgu. Jeśli chodzi o przykładowe ćwiczenia kognitywne, to możemy tu zaliczyć takie powszechnie znane rozwiązania jak na przykład sudoku czy krzyżówki.

Jak widzisz, gry te nie są w 2023 roku niczym odkrywczym, ale zabawa z nimi wymaga od nas elastyczności, zdolności do dedukcji, kreatywności i logicznego myślenia. Tymczasem, wszystko to przekłada się właśnie na poprawę pamięci.

Rysunek 1. Gra w szachy może pomóc w poprawie pamięci oraz logicznego myślenia

Jeśli nie lubisz szachów lub sudoku, to nic straconego! Wciąż możesz zdecydować się na alternatywne pomysły, w tym na przykład gry planszowe czy scrabble. Być może popularna, przeznaczona głównie dla małych dzieci gra planszowa „chińczyk” nie będzie bardzo pomocna z punktu widzenia poprawy pamięci, ponieważ cała rozgrywka sprowadza się do losowości i przesuwania pionków o tyle miejsc, ile oczek pojawiło się na kostce, którą rzuciliśmy (aspekt planowania jest tu ograniczony do minimum i sprowadza się do tego, że jako gracze mamy do dyspozycji kilka pionków).

Z drugiej jednak strony możesz znaleźć wśród gier planszowych takie rozwiązania jak na przykład gra Monopoly, w której trzeba nie tylko myśleć strategicznie – to my decydujemy, jakie zasoby w grze kupić – ale także zapamiętywać informacje, a tych jest wcale niemało.

Chcesz lepiej zapamiętywać? Odpręż się!

Jeśli chcesz, by mózg lepiej zapamiętywał i otrzymywał informacje oraz mógł odtwarzać je w przyszłości, potrzebujesz spokoju i odprężenia. Jeśli jesteś zdenerwowany i znajdujesz się pod wpływem dużego stresu, nietrudno wyobrazić sobie, że zapamiętywanie informacji stanie się trudniejsze. Ważne jest, by uspokoić się, i odprężyć. W tym celu należy skorzystać z takich rozwiązań jak np. techniki medytacyjne.

Dobrym pomysłem jest przypominanie sobie informacji służbowych, materiału do nauki w Polsce lub na studiach. Praktyka pokazuje, że znacznie łatwiej jest o to wtedy, gdy odpoczywasz. Zwyczaj umieszczania książki pod poduszką przed ułożeniem się do snu to zachowanie, które nie wzięło się znikąd. Wręcz przeciwnie – jeśli uczymy się przed pójściem spać, łatwiej będzie nam zapamiętać informacje… a jeśli dodatkowo rano, po obudzeniu się, zaczniesz przypominać sobie poszczególne informacje, powinno przynieść to o wiele lepszy efekt.

Rysunek 2. Sudoku to metoda niedroga i prosta, a jednocześnie skuteczna

Ucz się na pamięć tekstów piosenek

Kolejnym interesującym, a przy tym dość skutecznym sposobem na zapamiętywanie jest nauka tekstów wierszy i piosenek. Regularna aktywność w tym zakresie może być kolejnym dobrym pomysłem na ćwiczenie pamięci. Przykładowo, jeśli jesteś rodzicem i wychowujesz małe dzieci, możesz zacząć to ćwiczenie od krótkich wierszyków przeznaczonych dla najmłodszych – jeśli dodamy do tego fakt, że takie wierszyki są stosunkowo łatwe do zapamiętania, być może zaczniesz w ten sposób trenować pamięć nie tylko swoją, ale także własnych dzieci (jeśli je posiadasz).

Oczywiście, nie powinniśmy ograniczać się wyłącznie do krótkich utworów przeznaczonych dla dzieci. Wręcz przeciwnie – kluczem do sukcesu jest stawianie sobie poprzeczki coraz wyżej i wyżej. Jeśli zaczynasz ćwiczenia z pamięcią od nauki wierszyków dziecięcych, musisz zdawać sobie sprawę z tego, że znajdujesz się dopiero na początkowym etapie (dość) długiej drogi. Wierszyki, fragmenty prostych piosenek, całe piosenki z gatunku muzyki pop, długie utwory i ballady rockowe – ścieżka rozwoju jest w tym przypadku dłuższa, niż niektórzy mogą sobie wyobrażać.

Oznacza to, że zaczynając od „Wlazł kotek na płotek”, możesz przerzucić się na piosenki Madonny czy Cleo (dłuższe, ale wciąż dość proste), a następnie uczyć się utworów Iron Maiden (jeśli sprawdzisz tekst utworu „Aleksander the Great”, przekonasz się, że ten brytyjski zespół metalowy ma ciągoty do utworów z rozbudowaną linią tekstową) czy Boba Dylana (utwory tego autora to prawdziwa gratka pod względem tekstów).

Mnemotechniki

Mnemotechniki to kolejny skuteczny sposób na poprawę pamięci. Są to sposoby działania – czasem dość nietuzinkowe – na to, by zapamiętywać duże ilości informacji. Poniżej przedstawiamy Ci jedynie niektóre spośród wszystkich stosowanych mnemotechnik:

• akronimy – jak powszechnie wiadomo, są to skrótowce, które powstają z pierwszych liter wyrazów. Przykładowo, takim skrótowcem jest SWOT, czyli akronim pochodzący od czterech angielskich słów: Strengths, Weaknesses, Opportunities oraz Threats. Nauczenie się tych czterech wyrazów może niektórym sprawić pewne trudności. Jeśli jednak skojarzysz każdą z tych liter z poszczególnymi wyrazami, znacznie łatwiej będzie Ci w przyszłości skojarzyć i zapamiętać, co oznacza skrótowiec,
• „pałac pamięci” – ta metoda o dość niecodziennej nazwie polega na pozyskiwaniu informacji, które musimy kojarzyć z pewnymi miejscami z naszego życia lub wyobraźni. Załóżmy, że masz np. problem z zapamiętywaniem postaci historycznych. Spróbuj zatem wyobrazić je sobie przebywające w mieszkaniu czy restauracji,
• technika historyjek – możesz spróbować stworzyć historię (najlepiej, by była to humorystyczna, naszpikowana zabawnymi momentami opowieść) związana ze zjawiskiem lub zdarzeniem, które próbujemy zapamiętać. Mogą być to np. lekkie lub pełne akcji opowieści. Nieprzypadkowo profesjonalni mówcy czy wykładowcy co pewien czas serwują nam krótką anegdotę – nawet po kilku/kilkunastu latach właśnie takie humorystyczne fragmenty zostaną najlepiej zapamiętane, przyćmiewając nudne, teoretyczne fragmenty,
• tworzenie wierszyków/rymowanek – aby pokazać, jak bardzo przydatna jest to metoda, poprosimy Cię o zapamiętanie nazwisk dyktatorów powstania listopadowego z 1830/1831 roku – prawidłowa odpowiedź to: Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, Jan Krukowiecki, Henryk Dembiński i Maciej Rybiński (podczas naszego ćwiczenia pominiemy jednak imiona tych historycznych).

Trudne, prawda? A teraz, dla odmiany, zobacz wierszyk:

“Chłop nas zdradził,

Skrzynka przyskrzyniła,

Kruk oko wydziobał,

Ryba zatopiła”

Wydaje się, że jest to najlepszy przykład pokazujący, w jaki sposób łatwo zapamiętywać informacje.

Podsumowanie

Poprawa pamięci to cel realny do osiągnięcia. Jak widzisz, sposoby na osiągnięcie tego celu nie są szczególnie skomplikowane. W rzeczywistości zazwyczaj nie trzeba drogich szkoleń czy kursów, a wszystko sprowadza się do takich prostych rozwiązań jak np. gra w skojarzenia. Oczywiście, jeśli problemy z pamięcią się pogłębiają, konieczna może być wizyta u lekarza.

 

Autor: Emil Zelma