Często można spotkać się z opinią, zgodnie z którą praca przy biurku jest prosta i nie męczy naszego organizmu. To stereotyp! Nawet lekka praca biurowa – jeśli jest wykonywana przez wiele godzin każdego dnia – stanowi obciążenie dla ludzkiego organizmu i może go silnie eksploatować.
Specjaliści, którzy zajmują się medycyną pracy oraz bezpieczeństwem i higieną pracy, zgodnie twierdzą, że długie godziny spędzone przed komputerem to niemal pewnik takich problemów zdrowotnych jak np. zwyrodnienie kręgosłupa, problemy ze wzrokiem lub osłabienie stawów.
Właśnie przekazaliśmy Ci złą wiadomość. Czy jest również dobra? Oczywiście, że tak – jeśli zainteresujesz się tematem, jakim jest ergonomia, szanse na zaradzenie temu problemowi wzrastają. Co możesz zrobić, by pracować wygodnie i zdrowo za biurkiem?
Ergonomia – z czym to się je?
Ergonomia to dziedzina nauki, która z każdym rokiem cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Czym zajmuje się ergonomia? Odpowiedź jest prosta: wszystkim, co jest związane z wygodą podczas codziennej pracy. Jest to taka dziedzina, w której ramach bada się, jak sprawić, by:
- maszyny i narzędzia,
- urządzenia komputerowe,
- meble biurowe,
- pozostałe elementy środowiska w pracy, tzn. oświetlenie, temperaturę itp.,
były wykorzystywane w sposób, który nie zaszkodzi pracownikowi.
Co na ten temat powie ChatGPT?
Ciekawi reakcji ze strony tego zaawansowanego modelu językowego postanowiliśmy zapytać ChatGPT, co ma do powiedzenia na temat ergonomii. Po zadaniu pytania „Czym jest ergonomia?” w ciągu kilku chwil uzyskaliśmy następującą odpowiedź:
Cóż, definicji nie można chyba nic zarzucić… choć jest ona dość toporna i po prostu nudna, prawda? Źródło: https://chat.openai.com/ (data dostępu: 2023-04-09). |
Zgodnie z takim podejściem osoba zajmująca się ergonomią w firmie – najczęściej jest to po prostu inspektor ds. bezpieczeństwa i higieny pracy – robi, co w jego mocy, by zapewnić kadrze wygodę podczas pracy. Jeśli tak by się nie stało, efekty mogą być poważne:
- uczucie rozdrażnienia wśród pracowników,
- spadek koncentracji,
- wzrost absencji pracowniczych – mogą być to zarówno urlopy, do których skłonni są zmęczeni pracownicy, jak i zwolnienia lekarskie, ponieważ pracujący w nieodpowiednich warunkach ludzie mają większą tendencją do
Ergonomia – nauka czerpiąca z wielu nauk?
W Polsce studia na kierunku ergonomia to dość rzadkie rozwiązanie. Zazwyczaj są to studia podyplomowe lub specjalność na licencjacie/magisterce. Trudno jednak znaleźć ergonomię jako samodzielny kierunek. Czy taki stan rzeczy oznacza, że nie jest ona „prawdziwą” nauką? Nic z tych rzeczy – jest to taka dyscyplina, która chętnie czerpie wiedzę z innych dziedzin.
Poniżej zostały przedstawione niektóre spośród wszystkich nauk, z których czerpie ergonomia:
Dziedzina nauki, z której korzysta ergonomii | Komentarz |
bezpieczeństwo i higiena pracy | Odpowiednie, zgodne z zaleceniami BHP przygotowanie stanowisk pracy minimalizuje ryzyko wystąpienia wypadków i urazów zawodowych. |
medycyna pracy | Ergonomia pomaga w projektowaniu takich stanowisk pracy, które minimalizują ryzyko pojawienia się urazów i chorób zawodowych. |
anatomia | Ergonomia korzysta z dorobku anatomii, aby można było przygotować stanowisko pracy odpowiednie dla kręgosłupa, stawów i innych części ludzkiego ciała. |
psychologia | Zrozumienie takich zagadnień psychologicznych jak np. motywacja zachęca do pracy i minimalizuje stres. |
nauki techniczne | Ergonomia wykorzystuje wiedzę z zakresu mechaniki oraz elektroniki, aby dostosować miejsce pracy do potrzeb człowieka. |
socjologia | Ergonomia wpływa na relacje pracownicze w miejscu pracy, a przecież stosunki międzyludzkie te również są przedmiotem badań socjologicznych. |
zarządzanie | Dzięki wdrożeniu ergonomicznych praktyk zwiększają się szanse na poprawę wydajności pracy. Dzięki temu można zwiększyć efektywność zespołu… a przecież o tym myśli właściwie każdy menedżer. |
inżynieria i organizacja produkcji | Ergonomia bada, w jaki sposób należy projektować systemy produkcyjne, co jest ważne np. w firmie produkcyjnej czy przemysłowej. |
Opracowanie własne
Jak zadbać o ergonomię w pracy biurowej?
Jak stworzyć ergonomiczne miejsce pracy w biurze? Cóż, jeśli się nad tym zastanawiasz, trafiłeś w dobre miejsce – mamy dla Ciebie kilka propozycji. Kluczowe jest wyposażenie biura w odpowiednie meble. Jakie? Przejdź do dalszej części tekstu, a się tego dowiesz.
Biurko z elektryczną regulacją wysokości – do pracy stojącej
Jeśli chcesz poprawić sobie lub swoim pracownikom dobre środowisko pracy, biurko z elektryczną regulacją wysokości jest jednym z tych rozwiązań, obok których trudno przejść obojętnie. Zwykłe biurko wymaga wiele wysiłku, jeśli chcesz zmienić wysokość/położenie blatu. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeśli chodzi o ergonomiczne biurka z elektryczną regulacją. W takiej sytuacji regulacja jest możliwa dzięki użyciu wbudowanego panelu sterowania, a sam proces nie powinien zająć więcej niż kilka chwil – w tym celu wystarczy… nacisnąć przycisk.
Biurko regulowane elektrycznie jest dostosowane również do pracy na stojąco. Nie wyobrażasz sobie pracy w takim trybie? A zatem nie wiesz, co tracisz, ponieważ praca na stojąco wzmacnia ludzki organizm. Dzieje się tak m.in. dlatego, że poprawie ulega krążenie krwi i zmniejszamy ryzyko obciążenia stawów. Problemy z kręgosłupem także stają się wówczas mniejszym zagrożeniem. Poza tym, jeśli obawiasz się wielogodzinnej pracy biurowej na stojąco, możesz przecież zdecydować się na wariant kompromisowy, czyli np. wyznaczenie sobie pracy bez fotela przez co najmniej dwie godziny dziennie – jak już wiesz, regulacja blatu biurka to bułka z masłem.
Kwiaty doniczkowe do biura
Wiesz już, czym jest ergonomia. W takiej sytuacji skojarzenie jej z roślinami doniczkowymi może wydawać się dziwnym rozwiązaniem, prawda? Tymczasem, jest to bardzo trafione połączenie. Musisz bowiem zdawać sobie sprawę z tego, że ergonomia to nie tylko dbanie o kręgosłup czy stawy, ale także – czego również nie wolno lekceważyć – niski poziom hałasu oraz czyste powietrze. Jak można o to zadbać?
Niekoniecznie musisz zastanawiać się nad zakupem drogiego oświetlenia czy montażem drzwi wygłuszających. Wydaje się, że jest wręcz przeciwnie – dobrą alternatywą jest… roślinność w biurze. Czasem niedoceniane, kwiaty doniczkowe są w rzeczywistości czymś więcej niż jedynie ozdobą. Mowa tu w szczególności o takich odmianach, które mają właściwości oczyszczające i są w stanie usunąć z powietrza pyłki czy cząsteczki kurzu:
- palma bambusowa – egzemplarze tej rośliny skutecznie redukują stężenie takich szkodliwych substancji jak na przykład benzen, formaldehyd oraz trójchloroetylen,
- paproć – pochłania w szczególności dwutlenek węgla,
- fikus benjamina – okazy tej odmiany są w stanie oczyścić powietrze np. z formaldehydu,
- dracena – pochłania ona w szczególności toksyczne opary emitowane przez farby, kleje i rozpuszczalniki. Jest to idealne rozwiązanie, jeśli w firmie lub domu (w przypadku osób pracujących w trybie home office) niedawno malowano wnętrza.
- kaktus – zwiększa poziom wilgoci w powietrzu oraz usuwa niektóre toksyny.
Stołek balansujący
Kolejnym ciekawym rozwiązaniem z kategorii: „meble ergonomiczne do pracy biurowej” jest stołek balansujący. Jest to interesujące rozwiązanie, które – co ciekawe – nie cieszy się jeszcze zbyt dużym zainteresowaniem w Polsce. A szkoda, ponieważ praktyka pokazuje, że to naprawdę skuteczna metoda.
Na pierwszy rzut oka stołek balansujący przypomina zwykłe siedzisko. Różni się on jednak pod pewnym względem: jego specyficzna konstrukcja sprawia, że podczas siedzenia zaczynamy powoli, ale systematycznie się… osuwać. Może to wydawać się śmieszne lub nawet niebezpieczne, ale w rzeczywistości taki sposób budowy siedziska ma wiele korzyści. Przede wszystkim wymaga on od nas balansowania (stąd właśnie wzięła się nazwa siedziska), co pozytywnie przekłada się na pracę układu krążenia, a także wzmacnia nasze mięśnie i zmniejszenie ryzyko wystąpienia problemów z kręgosłupem. Last but not least, spada wówczas ryzyko wystąpienia problemu w postaci sztywności mięśni.
Podsumowanie
Wszyscy – i pracownicy, i pracodawcy – powinni zdawać sobie sprawę z zagrożeń, jakie w dłuższej perspektywie powoduje brak ergonomii w miejscu pracy. Nieodpowiednie wyposażenie w biurze może doprowadzić do problemów zdrowotnych, a w konsekwencji również konieczność korzystania z okularów korekcyjnych lub nawet rehabilitacji. Taki stan rzeczy sprawia, że inwestycja w ergonomiczne wyposażenie powinna być traktowana jak wydatek poniesiony na rzecz rozwoju firmy w przyszłości.
Autor: Emil Zelma
Zobacz też:
Problem rozwiazać może pionowe biurko